የጠቅላይ ሚኒስትር ዐቢይ የሰሞኑ ቃለ መጠይቅ ( አራቱም ክፍል ቃለ መጠይቅ ቪድዮ እዚህ ያገኛሉ)

የኢትዮጵያ የ20ኛውና የ21ኛው ክ/ዘመን ትውልድ ሲታገልለት የነበረው አንዱና ቀዳሚው ጉዳይ የኢትዮጵያ ሁለንተናዊ ልማት ጉዳይ ነው። ጠ/ሚ/ር ዐቢይ በእዚህ ሳምንት ለኢቢሲ የሰጡት ባለ አራት ክፍል ቃለ መጠይቅ ማድመጥ እና የኢትዮጵያን ርዕይ መጋራት የሁሉም ባለ በጎ ሕሊና ዜጋ ግዴታ ነው። ድንቅ ማብራርያ፣ርዕይ እና የሥራ ውጤት ሁሉ በቃለ መጠይቁ በሚገባ ተብራርቷል።

ክፍል 1

ክፍል 2

ክፍል 3

ክፍል 4

===================////===============

አቶ ኢሳያስ አፈወርቅ የኢትዮጵያን የቀይ ባሕር ታሪካዊ፣ ተፈጥሯዊ እና ዓለም አቀፋዊ የቀይ ባሕርን በሙሉ መብትነት የመጠቀም ጥያቄ የኢትዮጵያ ሕዝብ ሳይሆን የአንድ ክልል ጥያቄ አድርገው ለማቅረብ የሞከሩበት መንገድ በራሳቸው ላይ የመተኮስ አደገኛ አካሄድ ነው።

=========

ጉዳያችን ምጥን

=========

አቶ ኢሳያስ አፈወርቅ በአፍሪካ ውስጥ በ1980ዎቹ እና 90ዎቹ ከተነሱት የዓለማችን አምባገነኖች የሚመደቡ ብቻ ሳይሆኑ በእነኝህ ዓመታት የተነሱ አምባገነኖች የቀዝቃዛው ጦርነት ውጤቶች ስለሆኑ የተካኑበት ጉዳይ አንድ እና አንድ ነው።ይሄውም በ20ኛው ክ/ዘመን ያረጀው እና ያፈጀው ግጭት፣ሴራ፣እና ጦርነትን ብቻ አራግቦ ስልጣን ማቆየት ነው። አቶ ኢሳያስ የሊብያውን ሙሐመድ ጋዳፊ ከሚያደንቁ መሪ አንዱ ነበሩ። ጋዳፊ ከስልጣን ሲወገዱ ቀኝ እጃቸው የተቆረጠ ያህል በሃዘን መጎዳታቸውን የሚያውቋቸው ይናገራሉ።

አቶ ኢሳያስ የ20ኛውን ክ/ዘመን የሴራ ፖለቲካ በ21ኛው ክ/ዘመን የዲጂታል እና የአርቴፍሻል ኢንተለጀንስ ዘመን ላይ ዓለም የፖለቲካውን፣የምጣኔ ሃብቱንም ሆነ የወታደራዊውን ዓለም በምን ያህል ፍጥነት እንደቀየረው እና ዓለም የሚሰራበት አሰራር እንዳልገባቸው ብቻ ሳይሆን በጣም እንደከበዳቸው ለማወቅ ብዙ ሊቅ መሆን አይፈልግም።

በአቶ ኢሳያስ እና በኢትዮጵያው ጠቅላይ ሚኒስትር ዶ/ር ዐቢይ አሕመድ መሃከል ያለው የዕውቀት፣ነገሮችን በፍጥነት የመረዳት እና የመጪውን ዘመን በሚገባ የመተንበይ አቅም የሰማይና የምድር ያህል ብቻ እርቀት ያለው አይደለም። ዶ/ር ዐቢይ የብዙ ክህሎቶች ባለቤት መሆናቸው ብቻ አይደለም፣አንባቢነታቸው እና ነገሮችን በፍጥነት የመረዳት እና ችግርን ወደ መልካም የመቀየር ክህሎትም ብቻ አይደለም። ዶ/ር ዐቢይ ብቁ አማካሪዎች ከማቅረብ እና ከእነርሱም የመማር ክህሎታቸው ሁል ጊዜ እጥፍ እርምጃ እንዲቀድሙ ያደርጋቸዋል።

የአፍሪካ መሪዎች አንዱ ችግር ብቁ አማካሪ አለማቅረብ እና አዋቂ አለመስማት ነው። ዶ/ር ዐቢይ በእዚህ በኩል ችግር የለባቸውም።ከአርበኞች ግንቦት 7 ፕሮፌሰር ብርሐኑ ነጋን፣ከአብን የአይቲ ባለሙያ፣ከቀድሞ የኦነግ ሰዎች በዓለም አቀፍ ጉዳዮች ላይ ሌላው ቀርቶ ህወሐትን ሲያገለግሉ የነበሩትን የትግራይ ክልል ፕሬዝዳንት አቶ ጌታቸው ረዳን የአፍሪካ ቀንድ ጉዳይ አማካሪ አድርገው የኢትዮጵያን ሥራ ለመስራት ዶ/ር ዐቢይ ልቀታቸውን አሳይተዋል። አቶ ኢሳያስ ዶ/ር ዐቢይ ያሉበት የልቀት ደረጃ ለመድረስ ከአሁን በኋላ ሌላ የ34 ዓመታት ቢጨመርላቸውም ሊደርሱበት ፈጽሞ አይችሉም። ይህ ተራ ትንበያ አይደለም። ይልቁንም አቶ ኢሳያስ አፈወርቅ አንድ ሺህ ኪሎ ሜትር የባሕር በር ከሦስት አስር ዓመታት በላይ ይዘው ለኤርትራ ሕዝብ ብልፅግና ሳይሆን አንድ የረባ ህንጻ አስመራ ላይ አልቀየሩም። በንጉሱና በወታደራዊ ዘመን የተሰሩና የታደሱ ስታድዮም ላይ ዘንድሮም የኤርትራ 34ኛ ዓመት በዓል ብሎ የማክበር ያህል የሚያሳፍር ጉዳይ ምን አለ?

አቶ ኢሳያስ አፈወርቅ በዘመናቸው ሁለት ትውልድ ከኤርትራ ተሰዶ በደርዘን የሜዴትራንያን ባሕር የዓሳ ነባሪ ''ሲሳይ '' ሲሆን እና በሊብያ በረሃዎች ሲንከራተት ማየት እንዴት ህሊና ይሰብራል?

ከ34 ዓመታት በኋላም አቶ ኢሳያስ በዘንድሮ ''የነፃነት በዓል '' ብለው ቀድሞ በኢትዮጵያ የተገነባው ስታድዮም ውስጥ ባደረጉት ንግግር አዲስ የኢትዮጵያን ህዝብ በጎሳ ለማጋጨት ያለመ ንግግር አድርገዋል።|

አቶ ኢሳያስ በእዚሁ በግንቦት 16፣2017 ዓም ባደረጉት ንግግር ላይ የኢትዮጵያን የቀይ ባሕር ታሪካዊ፣ ተፈጥሯዊ እና ዓለም አቀፋዊ የቀይ ባሕርን በሙሉ መብትነት የመጠቀም ጥያቄ የኢትዮጵያ ሕዝብ ሳይሆን የአንድ ክልል ጥያቄ አድርገው ለማቅረብ የሞከሩበት መንገድ በራስ ላይ የመተኮስ አደገኛ አካሄድ አሳይተዋል።ይህ ንግግራቸው የተስፋ መቁረጥ ንግግር መሆኑን አስረግጦ መንገር ግን ስህተት አይሆንም። ሰው ተስፋ ሲቆርጥ የሚያደርገው የማይቧጠጥ ነገር ይቧጥጣል።

አቶ ኢሳያስ በእዚሁ ንግግራቸው ላይ እንዲህ ማለታቸው ተስምቷል፡ ፟

"ሊያቀርቡ የሚፈልጓቸው ምክንያቶች ብዙ ናቸው። የውሃ ጉዳይ፣ አባይ እና ቀይ ባሕር፣ የባሕር በር ማግኘት፣ የኦሮሞ ሕዝብን የማይወክል የኦሮሙማ አስተሳሰብ፣ የኩሽ እና የሴም ግጭት፣ የአፋር ሕዝብ እና መሬትን ለዚህ አጀንዳ መጠቀም እንዲሁም ጦርነት በሰፊው መቀስቀስ" 

በእዚህ ንግግራቸው አቶ ኢሳያስ የኢትዮጵያ ህዝብ ሳይሆን ስለ ዓባይ ግድብ እና የቀይባሕር ጉዳይ የሚያነሳው አንድ ክልል ነው የሚል ፌዝ አዘል ንግግር ነው። ስለ ኩሽና የሴም ጉዳይ ሲያነሱም የተስፋ መቁረጥ ልኩ የመጨረሻ የጎሳ ካርድ በኢትዮጵያ ላይ ለመምዘዝ የመውተርተር ጉዳይ ነው። አቶ ኢሳያስ ግን ይህ መንገድ እንደማያዋጣቸው በትክክል ያውቁታል። በብዙ ዕውቀት ቢጎዱ የኢትዮጵያን ሕዝብ ጠንቅቆ በማወቅ ግን ጉድለት ያለባቸው አይመስልም። የኢትዮጵያ ህዝብ በዓባይ እና በቀይባሕር ጉዳይ እንደማይደራደር ብቻ ሳይሆን ማንም መንግስት ጋር በእነኝህ ቁልፍ የህልውናው ጉዳይ ላይ አብሮ ይቆማል። እንዴት በቅጽበት አንድነቱን እንደሚፈጥር እና እንደግስላ ተቆጥቶ እንደሚቆም በሚገባ ያውቁታል። 

ለማጠቃለል አቶ ኢሳያስ የቀይባሕር ጉዳይ የአንድ ክልል ጥያቄ እንዳልሆነ እርስዎም ጠንቅቀው ያውቁታል።የኢትዮጵያ ህዝብ ሲወድ ይንከባከባል፣ ከዚያም አልፎ ''ኢሱ! ኢሱ!'' ይላል።ሁሉን እረስቶ ማለት ነው። ሊከፋፍሉት ሲሞክሩ ግን ቢያንስ በምፅዋ በቀይባሕር ውስጥ ለኢትዮጵያ (ኤርትራን ጨምሮ) የተሰዉትን ልጆቹን ያስታውሳል።ይቆጣል። አሁን አቶ ኢሳያስ የኢትዮጵያን ሕዝብ አስቆጥተዋል። በዘር ለመከፋፈል የተጠቀሙበት ንግግር አቶ ኢሳያስ ኢትዮጵያን በዘር የመከፋፈል ሴራ ውስጥ የለሁበትም በማለት ከእዚህ በፊት እየማሉ የተናገሩትን ሁሉ ሃሰት መሆኑን ያረጋገጠ ነው። ''የአፍ ወለምታ በቅቤ አይታሽም '' እንዲሉ።ባጭሩ አቶ ኢሳያስ አፈወርቅ በኢትዮጵያ ህዝብ ላይ ያሰሙት ከፋፋይ እና ጎሰኛ ንግግር መልሶ ወደራሳቸው ላይ እንደሚባርቅ እረስተውታል።

====================////=============

ስለ ዲጂታል ኢትዮጵያ ለማወቅ እና የኢትዮጵያን መጪ ሕልም ለመረዳት እነኝህ በቅርቡ በዝርዝር የተብራሩ ሁለት ቃለመጠይቆችን በሚገባ መከታተል ያስፈልጋል። ይቅናሽ ኢትዮጵያ!

ክፍል አንድ

ክፍል ሁለት

የኤርትራ አምባገነናዊ አስተዳደር በመጨረሻ እያበቃለት ይሆን? ዕውቁ የፖለቲካ ፕሮፌሰር ጄምስ አዲስ ትንታኔ Is Eritrea’s Dictatorship Finally Ending? Prof James Ker-Lindsay - Latest Video

Prof James Ker-Lindsay

 Is Eritrea’s Dictatorship Finally Ending?

የግሪክ አቴንሱ ''ኢትዮጵያዊው'' አውርቶ አዳሪው ''ዲያቆን'' እና ከጥንትም የኢትዮጵያ ጠላት የሆነው የ''አውርቶ አደር'' ማንነት

=============

የጉዳያችን ማስታወሻ

=============

ከጥንትም የኢትዮጵያ ጠላት የሆነው ''አውርቶ አደር'' ማንነት 

የኢትዮጵያ የታሪክ ስብራት ዋነኛዎቹ ምክንያቶች አውርቶ አደሮች ናቸው።ይህ አደር የሚለው የአማርኛችን ቃል ከፊት አንድ ቃል እያስከተለ ''አደር'' የሚለውን ቃል ብዙ ፍቺ ያሰጠዋል። ወቶአደር(ወታደር)፣ላብአደር፣ ሰርቶአደር፣ወዝአደር የሚሉትን ቃላት እናውቃቸዋለን። በስማቸው ያልጠራናቸው እና መጥራትም የሚገባን ''አውርቶአደር'' የሚባሉትን ነው።

ኢትዮጵያን ወደፊት ለማስፈንጠር የተጉቱ የቀደሙ የኢትዮጵያ ነገስታት፣ምሑራን፣ሃሳብ አመንጪ ዜጎችን ሁሉ አላሰራ ያለ አፉን በነጠላ ሸፍኖ አንዳች ፍሬ ነገር ሳይሰራ እያልጎመጎመ ሲያወራ ውሎ የሚያድረው አውርቶ አደር ነው። አፄ ቴዎድሮስ ከዘመናቸው ቀድመው የሚያስቡ መሪ ነበሩ።ሌላው ቀርቶ መጪው የሀገር መከላከያ በዘመናዊ መሳርያ ካልታገዘ ሃገር መጠበቅ አዳጋች መሆኑን ስላወቁ መድፍ እንዲሰራላቸው ትዕዛዝ ሲሰጡ፣አውርቶ አደር ያወራ ነበር።

ዳግማዊ ምንሊክ አውርቶ አደር ሳይሆኑ ሰርቶ አደር ነበሩ።ከዓለም አቀፍ ዲፕሎማሲ እስከ የትራንስፖርት ስራ፣ከአካባቢ ጥበቃ እስከ ዘመናዊ ጦር ማደራጀት፣ከስልክ እና መኪና ማስመጣት እስከ አብያተክርስቲያናት ግንባታ ሰርቶ አደር ነበሩ። አውርቶ አደሩ ግን በዘመናቸው ሰላም የነሳቸው ጊዜ በቀላሉ የሚቆጠር አልነበረም። በእያንዳንዱ ስራቸው አውርቶ አደር እየገባ ለሀገራቸው የሚሰሩትን ለማደናቀፍ ሲያወራ ውሎ ሲያወራ ያድር ነበር። ዳግማዊ ምንሊክ መኪና አስመጥተው የመጀመርያው ነጂ ሲሆኑ፣ሊገዝቱ የቃጡ ነበሩ። ሲኒማ ቤት ከፍተው ለሕዝብ ሲያሳዩ አውርቶ አደር ''የሰይጣን ቤት'' ብሎ ሲያወራ ዋለ። መጪው የታያቸው ዳግማዊ ምንሊክና እቴጌ ጣይቱ የመጀመርያውን ዘመናዊ ሆቴል ጣይቱ ከፍተው ንጉሱና ንግስቲቱ እየገቡ ሰውን ለማለማመድ ሲሞክሩ አውርቶ አደሩ ሴት እንዴት ሆቴል ገብታ ትበላለች? እያለ ይሳለቅ ነበር። አውርቶ አደር በየዘመኑ ነበር። በዘመናችንም ጨምሮ።

አሁን ባለንበት ዘመን አውርቶ አደር እንደቀድሞው አፉን በኩታ ሸፍኖ የሚንሾካሾክ ወይንም ጠላና ጠጅ ቀኑን ሙሉ እየጠጣ ሲያወራ የሚውል አይደለም። የማኅበራዊ ሚድያ ላይ ተጥዶ ለኢትዮጵያም ለወገኑም አንድ ሳይሰራለት ብቻ ሳይሆን የሚሰሩትን ሲያብጠለጥል ሲሳለቅ የሚውል  በአውርቶ አደርነቱ ደግሞ ዩቱብና ሌሎች የማኅበራዊ ሚድያ ተቋማት ገንዘብ ስጡኝ እያለ ሲማጸን የሚኖር ነው።

የዘመናችን አውርቶ አደር ከተማ ጸዳ፣መብራት ተተከለ ሲባል ሰርቶ አደሩ በሰራው የሚነቅፍበትን ሲያስብ ያድራል። የአድዋ ሙዜም ሊሰራ ነው ሲባል፣ የምንሊክን ሃውልትን ሊነቅሉት ነው ይላል፣ ይሄው አውርቶ አደር።ሃውልቱም ደምቆ ያልነበረ ሙዜም ተሰርቶ ሲያልቅ ደግሞ ሙዜም ከሚሰራ ይልና ሌላ ትረካ ይጀምራል።አውርቶ አደር ስራው አውርቶ ማደር ብቻ ስለሆነ ማመስገን ብሎ ነገር አያውቅም። ሌላው ቀርቶ ከግማሽ ክፍለ ዘመን በላይ ያልታደሰው የብሔራዊ ቤተመንግስ ሲታደስ፣ሸረሪት ያደራባቸው የሀገር ቅርሶች በወጉ ሲቀመጡ፣የሳይንስ ሙዜም ሲሰራ፣ግዙፍ ብሔራዊ መጻሕፍት ቤት ተሰርቶ ሲያልቅ፣የብሔራዊ መዛግብት መረጃ ማዕከል ሲሰራ፣የስቶክ ኤክስቸንጅ ማዕከል ስራ ሲጀምር፣የጎንደር አብያተ መንግስታት ታድሰው ከተማው ሲደምቅ ሳይቀር አውርቶ አደር አይኑን እያሸ ይመጣል። ያው እንደለመደው ለማውራት።

የዘመናችን አውርቶ አደሮች ምሳሌ እንጥቀስ ብንል እጅግ ብዙ ናቸው።ከአክቲቪስት ጀዋርን ብንወስድ አንዲት ጉድጓድ ውሃ ላላስቆፈረለት እና አንዲት ብርጭቆ ውሃ እንዲጠጣ ያላደረገውን የኦሮሞ ወንድሞቻችንን በአውርቶ አደርነት ነግዶ ጨርሶ አሁን በኢትዮጵያ ስም አውርቶ ለማደር እየሞከረ ነው። አውርቶ አደሮች እንዲህ ናቸው። ከአንዱ ጎራ ወደ ሌላ ለመዝለል ችግር የለባቸውም።በዩቱብ በአማራ ክልል ህዝብ የሚነግዱት አውርቶ አደሮች ለህዝቡ አንድ ቀን አንዲት ሳንቲም ልከው የአንድ ትምህርት ቤት መገልገያ የሚሆን አንዲት ቾክ አልላኩለትም። በስሙ አውርተው እያደሩ ግን በዩቱብ የልጆቻቸውን የትምሕርት ቤት ወጪ ይሸፍናሉ። የኢትዮጵያ ጉዳይ በሰርቶ አደሮች እና በአውርቶ አደሮች መሃል የሚደረግ ፍልምያ ነው። ህዝብ አውርቶ አደሮችን እየለየ ብቻ ሳይሆን እያራገፈ እና በስሜ አትነግዱ፣ከጫንቃዬ ውረዱ እያለ ነው።የኢትዮጵያ ሀገራዊም ሆነ ሃይማኖታዊ ችግር ፈጣሪዎች አውርቶ አዳሪዎች ናቸው።በእዚህ ዘመን ''አውርቶ አደሮች'' እና ''ሰርቶ አደሮች'' ተለይተዋል።

=================////============

''አረጀሽ እያሉ ሰዎቹ ሲያሙሽ...ይሰፋል ልብስሽ'' የጎንደር ከተማ እየተቀየረች ነው።ዘንድሮ ጥምቀት በጎንደር በደመቀ መልኩ ይከበራል።አዲስና ልዩ ቪድዮ።

ኢትዮጵያ ከሞቃዲሾ ሱማልያ ጋር በአንካራ፣ቱርክ ያደረገችው ስምምነት በተመለከተ፡

በአንካራ የተደረገው የኢትዮጵያና የሱማልያ ስምምነት

• የስምምነቱ ምንነት፣ 
• ኢትዮጵያ የመዘዘቻቸው ካርዶች ከአስመራ እስከ ካይሮ የፈጠሩት ድንጋጤና ድንዛዜ፣
• ኢትዮጵያ ያስከበረችው ጥቅሞቿ ምን ምንድን ናቸው? 
• ስምምነቱ ካለፈው ይልቅ መጪውን የኢትዮጵያ አቅጣጫ ያመላክታል።

===========
ጉዳያችን ምጥን
===========

ኢትዮጵያ ከሞቃዲሾ ሱማልያ ጋር በአንካራ፣ቱርክ ያደረገችው ስምምነት ምንነት?

በያዝነው ሳምንት አጋማሽ ኢትዮጵያ እና ሱማልያ ያደረጉት ስምምነት የሚከተሉትን ነጥቦች ይዟል። እነርሱም፡

• የኢትዮጵያ እና የሶማሊያ መሪዎች አንዳቸው የሌላኛቸውን ሉዓላዊነት፣ ነጻነት እና የግዛት አንድነት እንዲሁም በተባበሩት መንግሥታት እና በአፍሪካ ሕብረት ደንቦች ላይ የሰፈሩ ዓለም አቀፍ ሕጎችን ለማክበር ተስማምተዋል።
• በወዳጅነት የመከባበር መንፈስ ያለፉ ልዩነቶችን እና አወዛጋቢ ጉዳዮችን ወደ ኋላ በመተው በትብብር ለጋራ ብልጽግና ወደፊት ለመሥራት ተስማምተዋል።
• ሶማሊያ በአፍሪካ ሕብረት ተልዕኮ ስር ሆነው በአገሯ የተሰማሩትን የኢትዮጵያ ወታደሮች መስዋዕትነት ዕውቅና ትሰጣለች።
• የሶማሊያን የግዛት አንድነት ባከበረ ሁኔታ ኢትዮጵያ አስተማማኝ የባሕር መተላላፊያ ማግኘቷ የሚኖረውን ዘርፈ ብዙ ጠቀሜታን ሁለቱ አገራት ዕውቅና ይሰጣሉ።
• ሁለቱ አገራት በቱርክ አመቻቻነት በየካቲት ወር መጨረሻ ላይ የቴክኒካዊ ጉዳዮች ድርድር ማድረግ የሚጀምሩ ሲሆን፣ ይህም በአራት ወራት ውስጥ የሚቋጭ ይሆናል።
• በሉዓላዊ የሶማሊያ መንግሥት ስር ኢትዮጵያ አስተማማኝ፣ ደኅንነቱ የተጠበቀ እና ዘላቂ የባሕር መተላላፊ እንድታገኝ የሚያስችል ለሁለቱም አገራት ጠቃሚ የሆኑ የኮንትራት፣ የኪራይ፣ እና ተመሳሳይ የንግድ አሠራር መንገዶችን በጋር በመሆን ለማጠናቀቅ ተስማምተዋል።
• ሁለቱ አገራት የቱርክን ድጋፍ በመቀበል በስምምነቱ አተረጓጎም እና አተገባበር ጋር በተያያዘ የሚፈጠሩ ልዩነቶችን በቱርክ አማካይነት በንግግር እና በሰላማዊ መንገድ ለመፍታት ተስማምተዋል።

 ከካይሮ እስከ አስመራ ከአስመራ እስከ ሞቃዲሾ መሪዎቹን በድንጋጤ ያደነዘዙት ኢትዮጵያ የመዘዘቻቸው ካርዶች 

• የኢትዮጵያ ፍላጎት ከሱማልያ አንጻር ግልጽ ነው።
• ሱማልያ የኢትዮጵያ የጸጥታ ችግር እንዳትሆን፣
• ሱማልያ የኢትዮጵያ ስልታዊም ሆነ ታሪካዊ ጠላቶች ጋር እንዳታብር፣
• የጋራ የምጣኔ ሃብት ትብብር እንዲኖር፣
• ኢትዮጵያ ለሱማሌ ደህንነት በከፈለችው ዋጋ የሚመጥን ልክ ያለው ብሔራዊ ጥቅሟን ማስከበር የሚሉት ይጠቀሳሉ።
  
  
• ከእነኝህ ፍላጎቶች አንጻር ሱማልያ ሁሉንም በሚጻረር መልኩ ለማፈንገጥ ሙከራ ማድረግ የጀመረችው የአሁኑ የሱማልያ ፕሬዝዳንት ፕሬዝዳንት ሐሰን ሼክ ሞሐመድ ወደ ስልጣን ሲመጡ ነው። በፕሬዝዳንቱ ሲመት ላይ ጠቅላይ ሚኒስትር ዐቢይ ሞቃዲሾ ድረስ ሔደው መገኘታቸው ይታወሳል። ይህም ሆኖ ግን አዲሱ ፕሬዝዳንት ብዙ ለመዝለል ሙከራ እንደሚያደርጉ ቀድሞውንም ይጠረጠሩ ነበር።
  
  
• ይህ መዝለል እየበዛ መጥቶ ፕሬዝዳንቱ መጀመርያ ኢትዮጵያን መጎብኘት ትተው አስመራ ሲሄዱ ኢትዮጵያ እየተከታተለች ነበር። አስመራ ሄደውም አቶ ኢሳያስ ያሰለጠኑላቸውን ወታደሮች ጎበኙ፣ ምሳ ተበላ፣ ቡና ጠጥተው ወደ ሞቃዲሾ አመሩ።
• በእዚህ ሂደት መሃል የምስራቅ አፍሪካ የምጣኔ ሃብት ጥምረት ሃሳብ ቀደም ብሎ በቀደሙት የሱማልያ ፕሬዝዳንት በበጎ የተጤነውን ጉዳይ አዲስ ፕሬዝዳንት ቸል አሉት።
  
  
•   በእዚህ መሃል ኢትዮጵያ በእጇ ላይ ያሉትን ካርዶች መዘዘች፣ ጫወታውን ጀመረችው። ይህንንም እኤአ ጥር 1፣2024 ኢትዮጵያ ከሱማልያ ላንድ ጋር የወደብ እና የባሕር ኃይል ጣብያ ለመትከል የመግባብያ ስምምነት ተፈራረመች። የመግባብያ ስምምነት ማለት ዝርዝር ስምምነት ይቀረዋል።ነገር ግን በመሰረተ ሃሳቡ ሁለቱ ሃገሮች ተስማሙ ማለት ነው። 
  
  
• በእዚህ ስምምነት ላይ ከወደቡ ጉዳይ ይልቅ ሱማልያ ላንድ በሃገርነት የመውጣቷ ጉዳይ ሱማልያን አመሰ። ኢትዮጵያ ዝም ብላ ጉዳዩን ትከታተል ነበር።
  
  
• የሱማልያው ፕሬዝዳንት ከአስመራ ካይሮ ተመላለሱ። አቶ ኢሳያስ ድግሷ እንዳማረላት ወይዘሮ ካይሮ መመላለሱን ተያያዙት።
  
  
• ቀጥሎ የግብጹ መሪ አስመራ የአንድ ቀን ውሎ አድርገው ከሱማልያ እና ከኤርትራ ጋር የጋራ ስምመነት ተፈራረሙ።ሱማልያ በቀጣይ የአውሮፓውያን ዓመት የኢትዮጵያ ጦር በሰላም አስከባሪነት በግዛቴ አይቀጥልም ብላ የመግለጫ ጋጋታ አወጣች።ግብጽ የጦር መሳርያ ወደ ሱማልያ መላክ ጀመረች። ሽር ጉድ አበዛጭ
  
  
• በእዚህ ጊዜም ኢትዮጵያ አላወራችም። ይልቁንም ሸምቀቆውን አጠበቀች። በመቀጠል ሁለት እርምጃዎች ወሰደች። እነርሱም የመጀመርያው የግብጽ አየር ኃይል መሳርያ የሚያቀብልባቸው የሱማልያ ዋና ዋና የአይሮፕላይ ማረፍያዎችን ተቆጣጠረች። በመቀጠል በመቶዎች የሚቆተሩ ዘመናዊ ታንኮች የያዘ ሰራዊት ካለፈው ወር ጀምሮ የበለጠ አስገባች።
  
  
• የጠቅላይ ሚኒስትር ዐቢይ በሱማሌ በኩል ያላቸው ቁርጠኝነት ኤርትራን እና ግብጽን ብቻ ሳይሆን እራሳቸው የሱማሊያ ፕሬዝዳንትም እጅ በአፍ እንዲያደርጉ አስገደደ። ኢትዮጵያ የግብጽ እንቅስቃሴ በቀጥታ ከኢትዮጵያ የመልስ ምት እንደሚገጥመው ብቻ ሳይሆን የግብጽ ጦር ምን ሊያደርግ መጣ? ስንት ዓመት ሙሉ ያልረዳን ሰራዊት ዛሬ ምን ሊያደርግ መጣ? የሚሉ የሱማሊያ የጎሳ አለቆች ቁጣ አስፈሪ ሆኖ መጣ።
  
  
• የኢትዮጵያ ሰራዊት በሱማሊያ ህዝብ ዘንድ ያለውን ተወዳጅነት እሩቡን ማግኘት ያልቻለው የግብጽ ሰራዊት ግምት እና እወነት ምን ያህል እንደሚለያዩ ግልጽ ሆነለት። በተለይ የኢትዮጵያ ጦር በበለጠ ወደ ሱማልያ መግባቱን ተከትሎ አቶ ኢሳያስ እና አልሲሲ በስልክ ረጅም ሰዓት እየተቀመጡ ጉዳዩን ሲወቅጡት ቢውሉም አንዳችም ጠብ የሚል ውሳኔ መድረስ ብቻ ሳይሆን የበለጠ ፍርሃት ለቀቀባቸው።
  
  
• ይህ በእንዲህ እያለ የሱማልያ ጁባ ግዛት ግጭት ተነሳ፣መላዋ ሱማልያ ወደ ሌላ ሶስት ሃገር ልትከፋፈል እንደምትችል እና የኢትዮጵያ ተጽዕኖ የቱን ያህል የሚነዝር እንደሆነ የሱማልያው ፕሬዝዳንት ቆይቶም ቢሆን ገባቸው። በኢትዮጵያ ወታደሮች የምትጠበቀው ሞቃዲሾ ሳትቀር መልሳ ታመሰች።
  
  
• ይልቁንም በፈረንጆቹ ዓመት መጀመርያ የኢትዮጵያ ወታደሮች ከወጡ ሱማልያ ምን እንደምትሆን ለመተንበይ በራሱ አስፈሪ ሆነ።
  
  
• ኢትዮጵያ የመዘዘቻቸው ካርዶች አንድ በአንድ ከአስመራ እስከ ካይሮ፣ከካይሮ እስከ ሞቃዲሾ የዘለለውን ሁሉ ጸጥ አደረገው።
  
  
• ሌላው ቀርቶ በሱማልያ ግዙፍ ፕሮጀክቶች የጀመረችው ቱርክ ካለ ኢትዮጵያ የሱማልያ ጸጥታ የትም እንደማይደርስ የበለጠ ግልጽ ሆነላት።
  
  
• ከእዚህ በተጨማሪ የግብጽ በአፍሪካ ቀንድ ሽር ጉድ ማለት በሊብያ ግብጽን እንዳሳፈረቻት በሱማልያም ማሳፈር እንዳለባቸው የቱርኩ ፕሬዝዳንት ዛቱ።ከሁሉም በላይ የኤርትራ ከግብጽ ጋር ያላት ትስስር ቆይቶም ቢሆን በቀይባርሕር ላይ ቱርክ ያላትን ጥቅም እንደማያስከብር ብቻ ሳይሆን አደጋ መሆኑ ገባቸው። በመቀጠል ኢትዮጵያና ሱማልያን አስማሙ።
  
  
• የኢትዮጵያና የሱማልያ በአንካራ መስምማታን ተከትሎ ካይሮ እና አስመራ ከባድ ድንጋጤ ላይ ወደቁ። ድንጋጤው ይህ ጽሑፍ እየተጻፈም ገና አልለቀቃቸውም።
  
  
• ኢትዮጵያን እንደከዷት የእኛዎቹ ዩቱበሮች በሱማልያ መንግስት ውስጥ ያሉ የኤርትራና የግብጽ አሽቃባጮችም ድንጋጤው አደነዘዛቸው ብቻ ሳይሆን የሱማልያውን ፕሬዝዳንት በሀገር ከሃጂነት ለመፈረጅም ቃ|ጣቸው።

ኢትዮጵያ ያስከበረችው ጥቅሞቿ ምን ምንድን ናቸው?

1. ኢትዮጵያ የባሕር በር የማግኘት ጥያቄዋ የቱን ያህል እርቀት እንደሚሄድ ዓለምን አሳምናለች። ሌላው ቀርቶ የሱማልያ ላንድን በሃገር የማወቅ ያህል እርቀት እንደምትሄድ አሳይታበታለች። 
2. በባሕር በር ጥያቄ ጉዳይ ኢትዮጵያን አያስፈልግሽም የሚል አንድም ሃገር የመናገር ድፍረት አጥቷል።
3. ኢትዮጵያ ለሱማሌ ላንድ የምትከፍለው መስዋዕትነት የቱን ያህል እንደሆነ አሳይታበታለች። ከአሁን በኋላ ሌላ ሃገር ቀድሞ የሱማልያ ላንድ እውቅና ቢሰጥም የኢትዮጵያና የሱማሌ ላንድ ግንኙነት  በማይበጠስ አንድነት ገምዳዋለች።
4. የባሕር በር ለኢትዮጵያ ሳይሰጡ በሰላም አድሮ መዋል እንደማይቻል ግልጽ መልዕክት አስተላልፋለች።ይህ የኢትዮጵያ ብቻ ሳይሆን የሀገራቱም ህልውና የሚወሰነው በኢትዮጵያ የባሕር በር የማግኘት እና አለማግኘት መሆኑ ለሁሉም የጎረቤት ሃገሮች ግልጽ መልዕክት አስተላልፏል።
5. ለሱማልያ አሁን የሱማልያ ላንድ ጉዳይ ብቻ ሳይሆን የጁባ ሱማልያ ጉዳይም የኢትዮጵያን ሕክምና እንደሚፈልግ የሱማልያ ፕሬዝዳንት ዘግይቶም ቢሆን እንዲገባቸው አድርጋለች።
6. ኢትዮጵያ የሱማልያ ላንድ የወደብ ስምምነት ብቻ ሳይሆን ከዋናዋ ሱማልያም የወደብ አገልግሎት እንደምታገኝ በሰሞኑ ስምምነቷ አረጋግጣለች። 
7. በእዚህ ስምምነት ኢትዮጵያ የግብጽ ተጽዕኖ በሱማልያ እንዳይቀጥል አጥልታበታለች። በመቀጠልም ኢትዮጵያ ጋር የስትራቴጂክ ግጭት የሌለባት ቱርክ በግብጽ እንዲቀየር መንገዱን አመቻችታለች። በእዚህም ኢትዮጵያ የተሻለ የጸጥታ ዋስትና አግኝታበታለች።
8. በቀጣይ ኢትዮጵያ የወደብ ጉዳይ ከኪራይ እና ውል ሃሳብ ወጥታ ወደ ዘለቄታዊ የባሕር በር ታሪካዊ እና ሕጋዊ ጥያቄዋ እንድትሸጋገር ሁኔታዎችን አመቻችቶላታል።

ስምምነቱ ካለፈው ይልቅ መጪውን የኢትዮጵያ አቅጣጫ ያመላክታል።

የኢትዮጵያና የሱማልያ የሰሞኑ ስምምነት ከሁሉም በላይ በአፍሪካ ቀንድ እና የቀይባሕር አካባቢ ትኩረት ያደረጉ ኃያላን ሀገሮችም ካለኢትዮጵያ ተሳትፎ ዋስትና እንደማይኖረው ስላወቁ እና የአቶ ኢሳያስ ከኢራን ጋር ያላቸው ግንኙነት ብቻ ሳይሆን በምዕራቡ ላይ ያላቸው ጥላቻ እራሷን ግብጽ እንድትወዛገብ ብቻ ሳይሆን ከአቶ ኢሳያስ ጋር መወገን የሚያመጣባትን የወጪ ክምር እያሰበች በከባድ ትካዜ ላይ ጥሏታል። አቶ ኢሳያስም በእዚህ ሳምንት ከጎበኙት የቆዩትን አሰብን ጎብኝተው አካባቢው ደስ አላለኝም ብለው ወደ አስመራ ተመልሰዋል። በትግራይ ለአቶ ኢሳያስ ለማደር የሚታትረው የደብረጽዮን ቡድን በትግራይ ህዝብ ከበባ ውስጥ እንደገባ ገብቶታል። ምናልባት አንድ ቀን ማለዳ ደብረጽዮን አስመራ ሸሽተው ገቡ ሊባል ይችላል። ኢትዮጵያ የባሕር በር ሳታገኝ ውላ ማደሯ ዋጋ እንደሚያስከፍል እንደ የሱማልያው ፕሬዝዳንት አቶ ኢሳያስም የበለጠ የሚረዱበት ጊዜ ከምንጊዜውም በላይ የቀረበ ይመስላል።መጪው የኢትዮጵያ አቅጣጫም ከእዚህ የተለየ አይመስልም። ዓለምም የሚያስበው ይሄው ነው።